Zbigniew Gąsowski, uznany hydrolog i jeden z najważniejszych twórców współczesnej gospodarki wodnej w Polsce, zmarł 28 września 2025 roku w Orleanie.

Był człowiekiem, który nie tylko rozumiał znaczenie wody dla przyszłości kraju, ale potrafił przekuć wiedzę i pasję w konkretne działania.

O jego śmierci poinformował Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, podkreślając, że odszedł człowiek, który przez całe życie służył nauce i środowisku.

Zbigniew Gąsowski urodził się 17 maja 1934 roku w Warszawie, gdzie od najmłodszych lat interesował się naturą, techniką i wpływem człowieka na przyrodę.

Po ukończeniu Wydziału Budownictwa Wodnego na Politechnice Warszawskiej wyjechał do Francji, gdzie rozpoczął długoletnią karierę w tamtejszym Ministerstwie Ochrony Przyrody i Środowiska.

Przez wiele lat kierował Centralną Służbą Hydrologiczną dla dorzecza Loary i Bretanii, a także pracował w Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w regionie Centre.

To właśnie we Francji zdobył doświadczenie, które później miało ogromny wpływ na reformę gospodarki wodnej w Polsce.

Był jednym z pomysłodawców programu „Plan Loire Grandeur Nature” — szerokiej strategii zarządzania dorzeczem Loary, łączącej kwestie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, ochrony środowiska i rozwoju gospodarczego.

Projekt ten uznawany był za przełomowy, bo po raz pierwszy traktował rzekę jako wspólne dobro, a nie tylko zasób techniczny.

Po 1990 roku Gąsowski wrócił do Polski, by dzielić się doświadczeniem zdobytym na Zachodzie.

Współtworzył „Program działania dla organizacji gospodarki zasobami wodnymi w Polsce”, który podpisali ministrowie Bronisław Kamiński i Brice Lalonde.

Dokument ten zapoczątkował nowoczesną reformę zarządzania wodami w Polsce, dzięki której w 1991 roku utworzono siedem regionalnych zarządów gospodarki wodnej.

Był to krok milowy w budowie zintegrowanego systemu ochrony i monitorowania rzek, jezior oraz wód podziemnych.

Z inicjatywy Gąsowskiego wprowadzono nowoczesne systemy monitoringu hydrologicznego, w tym VISTEL — narzędzie, które odegrało kluczową rolę podczas powodzi w 1997 roku.

Dzięki niemu możliwe było szybkie reagowanie na zagrożenia, a później system ten stał się częścią ogólnopolskiego programu SMOK, czyli Systemu Monitoringu i Osłony Kraju.

Gąsowski nie był typem urzędnika przywiązanego do biurka — po katastrofalnej powodzi z 1997 roku poświęcił się edukacji i doradztwu, tłumacząc, jak ważne jest planowanie gospodarki wodnej w zgodzie z naturą i europejskimi normami.

W czasie stanu wojennego zaangażował się także w działalność humanitarną, współorganizując pomoc dla Polski poprzez stowarzyszenie Loire-Vistule.

Wspólnie z francuskimi wolontariuszami wysłał do kraju aż 172 konwoje z pomocą, niosąc wsparcie w trudnych czasach.

Do końca życia pełnił funkcję Honorowego Prezydenta tej organizacji, która stała się symbolem solidarności między Francją a Polską.

Nie ograniczał się jednak wyłącznie do pracy naukowej i administracyjnej — kochał rzeki, ich kulturę i historię.

W 1995 roku wyruszył łodzią „Loire Vistule” w symboliczną podróż z Krakowa do Francji, łącząc w ten sposób Wisłę z Loarą.

Podróż ta była nie tylko gestem przyjaźni, ale także manifestem jego przekonań, że rzeki są sercem cywilizacji i częścią narodowej tożsamości.

W kolejnych latach promował tradycyjną żeglugę, edukację wodną i zrównoważone korzystanie z zasobów przyrody.

Za swoje zasługi został uhonorowany licznymi odznaczeniami, w tym Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem „Dziękujemy za wolność”, złotą odznaką „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej” oraz prestiżowym Orderem Rzeki Wisły.

Francja doceniła jego wkład w ochronę środowiska i współpracę międzynarodową, nadając mu Legię Honorową — jedno z najwyższych odznaczeń państwowych.

Zbigniew Gąsowski pozostanie w pamięci jako człowiek, który łączył naukę, pasję i odpowiedzialność, wierząc, że rzeki mogą łączyć narody tak samo, jak łączą krajobrazy.